پیشینه تاریخی اجرای شجره طیبه صالحین، یا همان تشکیل حلقه‌های تربیتی معرفتی در مسجد، بیش از همه به صدر اسلام در مسجد النبی، مسجد قبا و سایر مساجد مکه و مدینه بر می‌گردد.ذ
چنانچه روش تربیتی و معرفت افزایی در جریان صالحین نیز به تمام و کمال، به مشی عملی اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) و سیره اولیاء خدا و بزرگان دین بر می‌گردد.
نظام واره شکلی صالحین، نشستن حلقه‌ای افراد را در جلسات به چند دلیل مورد تاکید قرار داده است:
1) اول آنکه در نظام حلقه‌ای برای هیچ کس، صدر و ذیل و بالا و پایین قائل نمی‌شویم و تمامی اعضاء گروه را در مقام تعلیم و تربیت و نیز در مرتبه پرورش و تزکیه، تقریبا هم طراز و هم رتبه یکدیگر فرض می‌کنیم که به این ترتیب، همه اعضای گروه به یک‌اندازه برای آموختن و تعالی و رشد و کمال و معرفت در خود احساس نیاز خواهند کرد.
چنانچه در این باره، در آموزه‌های دینی می‌خوانیم که در صدر اسلام نیز، گاهی وقتی فردی به دنبال رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در مسجد می‌آمد، قبل از اینکه اصحاب، ایشان را معرفی کنند، خودش از ترتیب نشستن افراد نمی‌توانست حضرت را بشناسد، که این امر، حاکی از نشستن حلقه‌ای افراد در آن جلسات می‌باشد.
2) دوم آنکه در نظام نشستن حلقه‌ای و دایره وار، همه اعضای گروه در مباحث شرکت داده می‌شوند و ترس و واهمه احتمالی افراد خجالتی و کم رو برای سخن گفتن و ابراز عقیده، در فضای صمیمی و بدور از هر گونه تکلف حلقه تربیتی، از بین خواهد رفت و بر این اساس تمامی حاضران فرصت حضور در حلقه را به منظور رشد و ارتقاء دانش و بصیرت خود مغتنم می‌شمارند.
3) و بالاخره سوم آنکه در نظام حلقه‌ای، برای مربی که نقش مبلغ یا همان پیام رسان دینی را ایفا میکند، امکان بهره برداری از اثرگذارترین شیوه‌ی تبلیغ و آموزش، یعنی همان تبلیغ چهره به چهره، سینه به سینه یا به تعبیر روایات اسلامی بالمشافهه فراهم می‌گردد.
shahidaalamolhoda
